هدف.هدف از این مطالعه بررسی تأثیر بازتوانی قلبی بر شاخص های همودینامیک بیماران تحتجراحی پیوند بای پس عروق کرونر بود.

زمینه. امروزه جراحی پیوند بای پس عروق کرونر در بسیاری از بیماران جهت برطرف نمودن مشکلات ناشی از بیماری های قلبی عروقی متداول است.

روش کار.این مطالعه به صورت کارآزمایی بالینی انجام شدو 50 بیمار پس از عمل جراحی پیوند عروق کرونر به روش مبتنی بر هدف و با لحاظ کردن معیارهای ورود به مطالعه، از بین بیماران (جامعه در دسترس) انتخاب شدند. فاز دوم برنامه بازتوانی قلبی به تعداد 24 جلسه بر روی بیماران انجام شد. برای ارزیابی از پرسشنامه دموگرافیکی و برگه ثبت وضعیت همودینامیک در شروع بازتوانی، جلسه 12 بازتوانی قلبی و جلسه 24 بازتوانی قلبی استفاده شد. جهت آنالیز داده هااز نرم افزارSPSS، آزمون مجذور کای وRMANOVA استفاده شد.

یافته­ها.بیماران از لحاظ متغیرهای دموگرافیک اختلاف معناداری با یکدیگر نداشتند. نتایج نشان داد که اختلاف معناداری از نظر متغیرهای فشار خون سیستول، تعداد نبض و اشباع هموگلوبین شریانی بین مراحل مطالعه وجود دارد. نتایج نشان داد که در این متغیرهابین جلسه اول و پایان دوره بازتوانی (جلسه 24) و همچنین، بین جلسه اول و حین دوره بازتوانی (جلسه 12) اختلاف معناداری وجود دارد.همچنین، بین جلسه 12 و پایان دوره بازتوانی (جلسه 24) از نظر فشارخون دیاستولیک اختلاف معنادار وجود دارد(045/0=p)، ولی اختلاف سایر پارامترهای همودینامیک معنادار نبود.

نتیجه گیری. نتایج مطالعه حاضر دلالت بر بهبود نسبی برخی از شاخص های همودینامیک با انجام مداخله بازتوانی قلبی دارد. بنابراین، توجه بیشتر به مقوله بازتوانی قلبی امری لازم و ضروری است.