خلاصه

هدف. هدف این مطالعه، تعیین تأثیر حضور همراه بر بالین بر شاخص های فیزیولوژیک و میزان کورتیزول سرم بیماران بستری در بخش های مراقبت ویژه بود.

زمینه. اعضای خانواده در فرایند بهبود بیماری بسیار مهم هستند. بیماران در بخش های مراقبت ویژه به تنهایی بستری می شوند و از حضور افراد خانواده جلوگیری می شود. یکی از علل ممنوع بودن ملاقات در بخش های ویژه، این باور است که اعضای خانواده باعث ایجاد استرس و اضطراب در بیمار می شوند.

روش کار. این پژوهش، یک مطالعه مداخله ای از نوع قبل و بعد می باشد که در سه بیمارستان دانشگاهی شهر تهران انجام شد. تعداد 36 نمونه خون از 18 بیمار بستری در بخش های مراقبت ویژه که ممنوعیت ملاقات داشتند مورد بررسی قرار گرفت. قبل از حضور خانواده، نمونه خون جهت اندازه گیری میزان کورتیزول تهیه شد. فشار خون و ضربان قلب توسط مانیتور و یک بار نیز جهت حصول اطمینان از صحت آن به روش دستی اندازه گیری و ثبت گردید. سپس، یکی از افراد نزدیک خانواده به مدت یک ساعت بر بالین بیمار حضور یافت. در پایان ملاقات دوباره نمونه خون گرفته شد و فشار خون و ضربان قلبی اندازه گیری و ثبت شد. میزان کورتیزول پلاسما در آزمایشگاه و با استفاده از روش آزمایشگاهی الکتروکمی لومینسنس اندازه گیری شد. نتایج حاصل با استفاده از نرم افزار SPSS ویرایش 21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

یافته ها. قبل و بعد از ملاقات برنامه ریزی شده، ﻣﻴـﺎﻧﮕﻴﻦ ﻓـﺸﺎرﺧﻮن ﺳﻴـﺴﺘﻮﻟﻴﻚ (0/93=p)، فشار خون دﻳﺎﺳـﺘﻮﻟﻴﻚ (0/98=p)، ﺗﻌـﺪاد ﺿـﺮﺑﺎن ﻗﻠـﺐ (0/60=p) و کورتیزول سرم (0/70=p)  از ﻟﺤﺎظ آﻣﺎری ﺗﻔﺎوت ﻣﻌﻨﻲ داری نداشت.

نتیجه گیری. دیدار بیمار با افراد خانواده تغییری در میزان کورتیزول سرم و شاخص های فیزیولوژیکی بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه ایجاد نمی کند و بر خلاف بعضی باورهای معمول که حضور افراد خانواده منجر به تغیییرات همودینامیکی در بیمار و تداخل در روند درمان می شود، می توان در صورت درخواست بیمار به همراهان اجازه حضور بر بالین بیمار را داد.